Jeżeli przedsiębiorca użytkujący obce środki trwałe dostosuje je do własnych potrzeb, to wydatki na ten cel zaliczy do kosztów firmy tylko poprzez odpisy amortyzacyjne. Amortyzacji podlegają też budynki wzniesione na cudzych gruntach.
Jak donosi Rzeczpospolita, amortyzowane są wydatki poniesione na zakup własnych środków trwałych. Jednak od tej reguły mamy wyjątki. Art. 16a ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) i art. 22a ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) przewidują też konieczność amortyzacji tzw. inwestycji w obcych środkach trwałych niezależnie od przewidywanego okresu ich używania. Takie inwestycje są także środkami trwałymi.
Aby można było mówić o inwestycji w obcym środku trwałym, wykonane prace muszą mieć charakter ulepszeniowy, a nie np. tylko remontowy. Efektem ulepszenia środka trwałego ma być zwiększenie jego wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środka trwałego do używania, wyrażające się wydłużeniem okresu jego używania (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 sierpnia 2009 r., ILPB3/ 423-444/09-2/DS.).
Warunkiem zaliczenia odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów jest nieotrzymanie zwrotu poniesionych wydatków. Zwrot taki może nastąpić nie tylko bezpośrednio, ale także przez zaliczenie na poczet opłat dla właściciela.
Nakłady na cudzy grunt z reguły stają się własnością tego, kto ma do niego prawa. Jednak jeśli taki budynek czy budowlę wzniesioną na cudzej działce wykorzystujemy w działalności gospodarczej, musimy je uznać za własne środki trwałe i amortyzować. Tak wynika z art. 16a ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT i art. 22a ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT.
Za budynek lub budowlę wybudowaną na cudzym gruncie może być uznany także taki obiekt wybudowany przez spółkę osobową na gruncie stanowiącym prywatną współwłasność jej wspólników, nie należącym do majątku spółki (interpretacja IS w Katowicach z 30 czerwca 2009 r., IBP-BI/1/415-273/09/AP).
Odmiennie natomiast niż w przypadku inwestycji w obcym środku trwałym w odniesieniu do budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie organy podatkowe uznają, że art. 16a ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT i art. 22a ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT mają zastosowanie również w sytuacji, gdy prawa do takiego budynku lub budowli zostały nabyte od poprzedniego użytkownika gruntu, który je wzniósł (interpretacja Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 9 sierpnia 2007 r., 1471/DPR1/423-69/07/MK).
Środkami trwałymi podlegającymi amortyzacji są m.in. budowle, budynki i lokale będące odrębną własnością, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu finansowego.
Realizując inwestycję w obcym środku trwałym, przedsiębiorca powinien dysponować zezwoleniem uzyskanym od właściciela ulepszanej rzeczy (tak interpretacja IS w Bydgoszczy z 22 kwietnia 2010 r., ITPB3/423-64/10/ AW).
Inwestycją w obcych środkach trwałych są wyłącznie inwestycje wykonane bezpośrednio przez danego podatnika. Jeżeli nabędziemy jedynie prawa do inwestycji w obcym środku trwałym wytworzonej przez kogoś innego, to nie będzie to inwestycja ani też np. wartość niematerialna i prawna podlegająca amortyzacji (interpretacja IS w Bydgoszczy z 2 grudnia 2008 r., ITPB3/423-486/08/ MK).
Ulepszany środek trwały nie może być naszą własnością lub chociażby współwłasnością. Inwestycją w obcym środku trwałym nie będą więc prace adaptacyjne polegające na wykończeniu nowo zakupionego własnego budynku. Po ich zakończeniu budynek może być uznany za środek trwały i wartość tych prac powiększy podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.
Więcej w Rzeczpospolitej z 27 września 2010 r.