Rozdział 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (do którego odwołuje się ordynacja podatkowa i ustawa o sus) ma tytuł „Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorcy”, a w pierwszym jego artykule (art. 77) w ust. 2 zawarty jest zapis, że w zakresie w nim nieuregulowanym stosuje się przepisy ustaw szczególnych.

Zdaniem eksperta „Rz”, oznacza to, że gdyby nie było w nim przepisów o miejscu prowadzenia kontroli, to należałoby je ustalać na podstawie przepisów ordynacji podatkowej i ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przepisy takie jednak w rozdziale 5 są. Jest to art. 80a ust. 1 i 2 o następującej treści: kontrolę przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez kontrolowanego. Kontrola lub poszczególne czynności kontrolne, za zgodą kontrolowanego, mogą być przeprowadzane również w siedzibie organu kontroli, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli. I koniec.

Oznacza to, że ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie zezwala, aby kontrola czy też poszczególne jej czynności mogły być prowadzone w biurze rachunkowym obsługującym podatnika lub płatnika będącego przedsiębiorcą. Tylko rozliczenia nieprzedsiębiorcy mogą być prowadzone w lokalu obsługującego go biura.

Jednak przepisy w zakresie miejsca prowadzenia kontroli nie są w praktyce zauważane. Kontrolujący z urzędów skarbowych i ZUS starają się przeprowadzać czynności kontrolne w siedzibach biur rachunkowych obsługujących kontrolowanych, mają w nich lepsze warunki i możliwość szybkiego wyjaśnienia wątpliwości. Takie postępowanie grozi zanegowaniem wartości dowodowej zebranych materiałów.

Więcej w Rzeczpospolitej z 9 grudnia 2010 r.