Jak ustalić prawidłową stawkę VAT dla usług ciągłych?

Rzeczpospolita (2011-03-03), autor: Krzysztof Pysz , oprac.: GR

mar 7, 2011

Ustawa o podatku od towarów i usług określa szczególne zasady rozliczenia m.in. dla „świadczeń ciągłych”. Problem w tym, że nie zawsze wiadomo, kiedy mamy z nimi do czynienia – czytamy w Rzeczpospolitej.

Jak wyjaśnia „Rz”, pojęcie „świadczenia ciągłego” nie zostało dotąd wprost zdefiniowane w żadnym akcie prawnym odnoszącym się do sfery podatków.  W orzecznictwie sądowym zgodnie uznaje się, że na świadczenie „o charakterze ciągłym” składać się będą czynności cząstkowe, niekoniecznie takie same, wykonywane periodycznie. Czynności ciągłe mogą być wykonywane periodycznie, w kilku następujących po sobie okresach rozliczeniowych (np. usługa najmu, dostawa mediów). Świadczeniem ciągłym może być też jedna niepodzielona transakcja wykonywana w jakimś przedziale czasu (np. usługa budowlana).

Powyższe rozróżnienie może mieć znaczenie dla określenia właściwej stawki VAT w razie jej zmiany. Zasadą wprowadzoną do ustawy o VAT od 1 stycznia 2011 r. w art. 41 ust. 14a jest obowiązywanie starej stawki, jeśli usługa została wykonana do końca okresu obowiązywania tej stawki. Następny przepis (ust. 140) mówi, że czynności, dla których w związku z ich wykonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się, na potrzeby ust. 143, za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności.

Kolejny przepis przewiduje konieczność dzielenia okresu świadczenia na dwie części. Priorytetem jest podział dokonywany z uwzględnieniem stopnia faktycznej realizacji świadczenia. Jeśli takie ustalenie jest niemożliwe, stawkę należy przyporządkować proporcjonalnie do okresu przed i po zmianie stawki (ust 14d).

Jeśli dla celów określenia właściwej stawki ustalimy faktyczny stopień wykonania usługi, może to powodować konsekwencje, gdy chodzi o moment powstania obowiązku podatkowego. Oczywiście jeśli ten wiąże się z całkowitym lub częściowym wykonaniem świadczenia. Jeżeli usługodawca ustali faktyczny rozmiar dotychczasowych świadczeń, które miały być wykonane w danym okresie, to należy uznać, że jednocześnie ustalił moment wykonania powodujący powstanie obowiązku podatkowego. Częściowe wykonanie usługi powoduje zatem powstanie obowiązku podatkowego.

W wielu przypadkach usługi wykonywane w okresach polegają zasadniczo na pozostawaniu w gotowości. Wówczas momentem ich wykonania jest bezwzględnie ostami dzień okresu rozliczeniowego, nawet gdy wszelkie czynności wynikające z owej gotowości zostały wykonane na początku okresu. Przykładem takich świadczeń są usługi serwisowe. Nie można ustalić stopnia ich faktycznego wykonania dla celów art. 41 ust. 14d ustawy o VAT. Trzeba podzielić je proporcjonalnie.

Więcej w Rzeczpospolitej z 3 marca 2011 r.