ZFŚS tworzy się z corocznego odpisu podstawowego naliczanego w stosunku do przeciętnej planowanej w danym roku kalendarzowym liczby osób zatrudnionych u pracodawcy. W końcu roku koryguje się go do faktycznej przeciętnej liczby obejmującej pracowników w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy – czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.
Jak pisze ekspert „DGP”, zasada przyjmowania średniorocznego zatrudnienia do naliczenia corocznego odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dotyczy wszystkich pracodawców tworzących ten fundusz, wymienionych, w art. 3 ustawy o ZFŚS. Wyjątkiem od tej zasady są publiczne szkoły wyższe oraz pracodawcy zatrudniający nauczycieli objętych przepisami Karta nauczyciela, na których odpis na fundusz nalicza się według odrębnych zasad przewidzianych w pragmatykach zawodowych obydwu tych grup.
Sposób naliczania odpisu na ZFŚS określono w art. 5 ustawy o ZFŚS. Po pierwsze należy ustalić krąg osób zatrudnionych, które należy brać pod uwagę i przeliczyć niepełne etaty na liczbę pełnych etatów. Na początku każdego roku pracodawca ustala więc planowaną na dany rok przeciętną liczbę zatrudnionych. Jest ona podstawą naliczenia odpisu na ZFŚS. W końcu roku pracodawca powinien skorygować ją do faktycznej przeciętnej liczby osób zatrudnionych w zakładzie za dany rok kalendarzowy.
Od 15 stycznia 2009 r. wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze wynosi 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
W przeciętnej liczbie zatrudnionych pracodawcy mają obowiązek uwzględniania jedynie pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy w przeliczeniu na pełne etaty. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Nie ujmuje się w przeciętnym zatrudnieniu osób zatrudnionych na podstawie umowy agencyjnej oraz wykonujących pracę nakładczą.
Od 18 marca 2009 r. podstawę naliczania odpisu stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba osób zatrudnionych u pracodawcy, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby osób zatrudnionych, obejmująca pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
W rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i innych spółdzielniach zajmujących się produkcją rolną podstawę tę stanowi liczba członków spółdzielni według stanu na dzień naliczenia funduszu, skorygowana zgodnie ze stanem w dniu 31 grudnia danego roku do faktycznej liczby członków zarejestrowanych w spółdzielni.
Pracownicy przebywający na urlopach bezpłatnych mają wpływ na liczbę pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, od której zależy, czy pracodawca będzie tworzył ZFŚS w danym roku. Osoby przebywające na urlopie bezpłatnym nie są wliczane jedynie do liczby osób, które uwzględniane są przy ustalaniu przeciętnego stanu zatrudnienia, pozwalającego na obliczenie odpisu na ZFŚS.
Odpis podstawowy na fundusz oblicza się w odniesieniu do przeciętnej planowanej liczby zatrudnionych w danym roku kalendarzowym, a nie w stosunku do liczby pracowników zatrudnionych na początku roku. Pracodawca musi dokonać założenia co do średniej liczby zatrudnionych osób. Później według niej obliczy wysokość odpisu podstawowego.
ZFŚS tworzy się: z corocznego odpisu podstawowego, z dobrowolnych odpisów dodatkowych, ze zwiększeń. Podstawą do wyliczenia kwoty odpisu jest przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 17 marca 2011 r.