Nie ma przeszkód, aby pracodawca udzielał pracownikom pożyczek. Przepisy do tego zachęcają, a zwłaszcza art. 16 kodeksu pracy, w świetle którego pracodawca zaspokaja bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby pracowników.

Jak czytamy w Rzeczpospolitej często korzystamy z takiej możliwości, przyznając zatrudnionym taki zastrzyk finansowy z zfśs. Regulaminy zfśs przewidują zasady przyznawania pożyczek mieszkaniowych, warunki, po spełnieniu których możemy ewentualnie komuś je umorzyć, oraz elementy umowy pożyczki. Gdy nie tworzymy zfśs, takich pożyczek wolno nam również udzielać ze środków obrotowych firmy.

Sam fakt przekazania pracownikowi mieszkaniowej pożyczki nie kreuje jeszcze przysporzenia majątkowego, ponieważ ten musi ją oddać w poszczególnych rozłożonych w czasie ratach. Nie ma więc mowy o jakimkolwiek przychodzie podlegającym składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Wątpliwości budzi status udzielonej zatrudnionemu mieszkaniowej pożyczki z preferencyjnymi odsetkami, znacznie niższymi od bankowych (np. 1-2 proc.), bądź nieoprocentowanej. Wielu ekspertów uważało w takiej sytuacji mamy do czynienia z korzyścią zatrudnionego polegającą na zaoszczędzeniu na odsetkach, a więc z przychodem ze stosunku pracy. Radzili opodatkować różnicę między np. średnim oprocentowaniem stosowanym przez banki a preferencyjnym, wynikającym z umowy pożyczki z zakładem pracy.
 
Od kilku lat interpretacje podatkowe są korzystne dla pracowników. Nieoprocentowanych bądź nisko oprocentowanych pożyczek nie uznają za powodujące powstanie przychodu ze stosunku pracy i nie nakazują z tego tytułu zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Skoro dana korzyść majątkowa nie jest przychodem podatkowym ze stosunku pracy, nie odprowadzamy od niej również składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Podstawę wymiaru tych ostatnich stanowi bowiem przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o PIT.

Więcej trudności przysparza samo umorzenie pożyczki mieszkaniowej. Kiedy to jest dopuszczalne, powinien dokładnie wskazywać regulamin zfśs bądź inaczej sformalizowane zasady udzielania pożyczek mieszkaniowych ze środków obrotowych przedsiębiorcy. Wtedy już nie ma ucieczki i trzeba niemal zawsze od takiego przysporzenia pracownika odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy, a czasami składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Więcej w Rzeczpospolitej z 26 kwietnia 2011 r.