Czy można uwzględnić VAT z faktur wystawionych z góry?

Rzeczpospolita (2011-05-13), autor: Hanna Kozłowska , oprac.: GR

maj 16, 2011

Aby bez ryzyka odliczyć podatek z faktur otrzymanych za prenumeratę lub usługi ciągłe, które będą wykonane w przyszłości, lepiej uregulować należności wobec kontrahenta – ostrzega Rzeczpospolita.
 
Jak czytamy w dzienniku, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia VAT należnego o naliczony. Tak wynika z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Warunkiem koniecznym dla uzyskania prawa do odliczenia jest możliwość powiązania podatku z opodatkowanymi transakcjami podatnika. Istnienie bezpośredniego związku między wskazanymi czynnościami determinuje więc odliczenie VAT naliczonego zawartego w cenie nabytych towarów lub usług.

Organy podatkowe wskazują, że podatnikowi nie przysługuje uprawnienie do obniżenia podatku należnego o naliczony, jeśli faktura nie odzwierciedla wykonanych czynności, np. gdy zdarzenie gospodarcze w ogóle nie zaistniało lub wystąpiło w innym, niż wskazano, terminie (lub w rozmiarach innych niż wynikają z faktury).

Prawo do odliczenia VAT jest więc wyraźnie uzależnione od wypełnienia obowiązku dostawcy lub usługodawcy, jakim jest wydanie konkretnego towaru, który został wprowadzony do obrotu gospodarczego, lub rzeczywiste wykonanie usługi na rzecz usługobiorcy i wystawienie faktury potwierdzającej te czynności.

Powstaje więc pytanie, w jaki sposób traktować faktury wystawione z góry. W interpretacji z 12 stycznia 2010 (IPPP1-443-1050/09-2/JB) Izba Skarbowa w Warszawie stanęła na stanowisku, że odliczenie możliwe jest co do zasady dopiero wtedy, gdy podatnik otrzyma nabyty towar lub gdy usługa zostanie w całości wykonana lub gdy dokona zapłaty.

Uwzględniając prawo wspólnotowe, takie ograniczenie wydaje się nie do końca uzasadnione. Zgodnie bowiem z art. 167 dyrektywy VAT prawo do odliczenia powstaje w momencie, w którym podatek, który podlega odliczeniu, staje się wymagalny, a więc w momencie powstania obowiązku podatkowego po stronie dostawcy. Tymczasem obowiązek podatkowy z tytułu dostawy czasopism powstaje w chwili wystawienia faktury lub otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 60 dnia od dnia wydania tych towarów. Wynika to z art. 19 ust. 13 pkt 3 ustawy o VAT. W przepisie tym nie ma więc mowy o otrzymaniu towarów, tylko o wystawieniu faktury, zapałacie lub upływie określonego terminu. Powoduje to, że stanowisko organów trudno uznać za zgodne z dyrektywą VAT.

Przepisy nie zabraniają wystawienia z góry (przed wykonaniem usługi) faktury, w której należność za usługę będzie obejmowała okres jej świadczenia w przyszłości. Aby uniknąć problemów związanych z ustaleniem prawa do odliczenia VAT wynikającego z takiej faktury, wystarczy ją w całości zapłacić. Pojawi się wówczas 100-proc. przedpłata. W tym wypadku przepisy nie pozostawiają wątpliwości, że po stronie podatnika ją otrzymującego powstaje obowiązek podatkowy. Wystawiana przed wykonaniem usługi faktura zyska status „faktury zaliczkowej”. Wtedy można odliczyć VAT bez obaw, że zostanie to zakwestionowane przez fiskusa. Potwierdzają to organy podatkowe i sądy.
 

Więcej w Rzeczpospolitej z 13 maja 2011 r.