Podatnik, którego małżonek zmarł w trakcie roku, może się rozliczyć ze zmarłym. Wykorzystana za zmarłego ulga może być kontrolowana przez prawie 6 lat. Gdy odliczenie okaże się bezpodstawne, konieczna będzie korekta zeznania PIT – czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.

Ojciec czytelniczki Dziennika Gazety Prawnej, emerytowany strażak, miał przyznaną I grupę inwalidzką.
Chorował na nowotwór. Orzeczenie o inwalidztwie zostało mu przyznane przez komisję MSWiA w 2008 roku na dwa lata. W rozliczeniu PIT za 2009 rok skorzystał z ulgi rehabilitacyjnej.

Ponowna komisja zwołana we wrześniu 2010 r. przedłużyła orzeczenie. Niestety, podatnik zmarł w październiku 2010 r. W zeznaniu za 2010 rok żona podatnika we wspólnym rozliczeniu ze zmarłym uwzględniła jego wydatki rehabilitacyjne. Nie spodobało się to w urzędzie skarbowym. Urzędniczka poinformowała, że nie może uznać decyzji komisji MSWiA, pokazując fragment wewnętrznej instrukcji urzędu, która nie pozwala uznać inwalidztwa stwierdzonego przez tę komisję.

Zdaniem eksperta współpracującego z „DGP” nie można przywoływać instrukcji wewnętrznej jako podstawy odmowy prawa do skorzystania z ulgi. Urząd skarbowy może badać prawidłowość podstaw skorzystania z ulg przez podatnika do momentu przedawnienia jego zobowiązania podatkowego. W sumie kontrola taka może trwać prawie 6 lat.

Orzecznictwo komisji lekarskich MSWiA uważane jest za mające zastosowanie jedynie dla celów rentowych i nie daje podstaw do ubiegania się o ulgi lub inne uprawnienia przewidziane dla osób niepełnosprawnych.
Urząd skarbowy prawidłowo poinformował podatniczkę, że orzeczenie komisji MSWiA jest niewystarczające do skorzystania z odliczenia.
Jednak organy podatkowe zajmują różne stanowiska w tym zakresie.

W opisanym przypadku podatnik nie miał prawa do dokonania odliczeń od dochodu wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne. Urząd skarbowy słusznie zakwestionował uprawnienie podatnika do skorzystania z ulgi na wydatki rehabilitacyjne. Orzeczenie komisji MSWiA wydane po 1 stycznia 1998 r. nie jest podstawą do korzystania z ulg i uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym. Orzeczenie komisji MSWiA nie skutkuje uznaniem podatnika za osobę niepełnosprawną w rozumieniu ustawy o PIT.

Oznacza to, że przed skorzystaniem z ulgi rehabilitacyjnej powinniśmy upewnić się, czy posiadane orzeczenie o niepełnosprawności zostało wydane przez odpowiednią komisję. Jeśli nie, fiskus zakwestionuje ulgę.

Gdy organ podatkowy kwestionuje poprawność złożonego zeznania, w tym m.in. skorzystanie z ulgi, a nie zachodzą przesłanki do jego skorygowania, powinien wszcząć postępowanie podatkowe. Jeżeli małżonkowie korzystają z łącznego opodatkowania, postępowanie powinno być wszczęte wobec obydwojga. Wówczas jedną stroną postępowania są małżonkowie i każdy z nich jest uprawniony do działania w imieniu obojga.

Jeżeli po złożeniu zeznania jeden z małżonków zmarł, postępowanie podatkowe powinno być wszczęte jedynie wobec drugiego małżonka pozostającego przy życiu. Wynika to z tego, że odpowiedzialność małżonków za zobowiązanie podatkowe wynikające ze wspólnego zeznania jest solidarna. Oznacza to, że organ podatkowy może domagać się spełnienia zobowiązania podatkowego od małżonków łącznie, ale też od każdego z nich z osobna.

W przedstawionej sytuacji żona zmarłego podatnika powinna skorygować zeznanie za rok 2010 i wpłacić zaległość podatkową z tego tytułu wraz z odsetkami. W przypadku złożenia korekty zeznania za rok 2009, którego urząd skarbowy nie sprawdzał, podatniczce przysługuje możliwość skorzystania z obniżonej stawki odsetek.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 4 lipca 2011 r.