Odszkodowanie antykonkurencyjne dla zleceniobiorcy jest wolne od składek tylko wtedy, gdy przysługuje z racji zakazu obowiązującego po zakończeniu umowy i wypłacamy je byłemu współpracownikowi.

Spółka zatrudnia przedstawicieli handlowych na zlecenie. Z najważniejszymi z nich podpisała umowy o zakazie konkurencji przez dwa lata po zerwaniu współpracy przez którąkolwiek stronę. Z tytułu zakazu ma im wypłacać odszkodowania po 5000 zł brutto, w pięciu ratach po 1000 zł, przy czym pierwszą po roku zatrudnienia, a pozostałe w miesięcznych odstępach już po jego ustaniu. Czy od takiego odszkodowania trzeba pobrać składki i zaliczkę na podatek dochodowy, czy nie? – pyta czytelnik Rzeczpospolitej.

Od odszkodowania z racji zakazu konkurencji po zerwaniu umowy-zlecenia nie odprowadzamy składek, jeśli regulujemy je już po rozwiązaniu, bądź wygaśnięciu takiego kontraktu, czyli byłemu zleceniobiorcy. Stanowi tak § 2 pkt 26 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Niestety, nie zaoszczędzimy w tym wypadku na podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowania, w tym konkurencyjne, wynikające z zawartych umów podlegają bowiem w pełni podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Istnieją wątpliwości, z jakiego typu przychodami mamy tu do czynienia: z innych źródeł czy z działalności wykonywanej osobiście. A od kwalifikacji do którejś z tych kategorii zależy sposób rozliczeń. Zaliczając odszkodowanie za zakaz konkurencji po ustaniu umowy-zlecenia do przychodów z innych źródeł, nie pobieramy od niego zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku podatkowego. Beneficjentowi wystawiamy do końca lutego następnego roku PIT-8c, na podstawie którego on sam ujmie te środki w rocznym zeznaniu podatkowym.

Uznając, że rekompensata ta stanowi jednak przychody z działalności wykonywanej osobiście, postępujemy z nią tak jak z innymi zarobkami ze zlecenia, czyli pobieramy zaliczkę, stosujemy koszty uzyskania przychodu 20 proc. pomniejszone o pochodzące od niego składki. W takim wypadku do końca lutego kolejnego roku wykazujemy ją w PIT-11/IFT-1R.

Reasumując, od pierwszej raty opisanego odszkodowania antykonkurencyjnego w wysokości 1000 zł brutto trzeba pobrać składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i ewentualnie na Fundusz Emerytur Pomostowych. Uiszczamy ją bowiem jeszcze aktualnemu zleceniobiorcy, co przesądza o obciążeniu go tymi daninami. Inaczej jest natomiast z pozostałymi czterema transzami odszkodowania wypłacanego po 1000 zł brutto w kolejnych miesiącach po ustaniu zlecenia. Te są zwolnione w całości od składek. Od każdej tury wypłacanej rekompensaty odprowadzamy natomiast zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Więcej w Rzeczpospolitej z 3 sierpnia 2011 r.