We wniosku o interpretację firma wyjaśniła, że opłaty za nieterminowe dokonanie wpłaty na fundusz rehabilitacyjny – wynikającej z art. 33 ust. 4a pkt. 2 ustawy o rehabilitacji – nie zaliczyła w terminie do kosztów uzyskania przychodów. W momencie przekazania środków na ZFRON jej księgi rachunkowe za 2007 r. nie były jeszcze zamknięte, a za lata 2003-2006 już tak. W związku z tym spółka zaksięgowała korektę odpisów jako koszty 2007 r. Dla celów podatkowych potraktowała te kwoty jako koszty uzyskania przychodów 2007 r.

W ocenie fiskusa z przepisów ustawy o rehabilitacji nie wynika, aby odpisy i wpłaty na ZFRON mogły obciążać koszty działalności. Dlatego odpowiedział, żenię mogą być kosztem uzyskania przychodów w momencie przekazania ich na fundusz (art. 16 ust. 1 pkt. 9 ustawy o CIT). Dopiero wydatki ze środków ZFRON, z wyjątkiem określonych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, będą kosztami uzyskania przychodów.

Spółka zaskarżyła interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Przekonywała, że ZFRON jest funduszem tworzonym w ciężar kosztów. Jej zdaniem wykładnia gramatyczna art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT nie wskazuje na odrębne ustawy objęte jego dyspozycją. Należy zatem uznać, że ma on zastosowanie do wszelkich funduszy, które na podstawie przepisów szczególnych ustaw i obowiązujących zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych, wynikających z ustawy o rachunkowości, obciążają koszty podatnika. Zasady ewidencji rachunkowej stanowiły, że co do zasady każdy fundusz tworzony przez jednostki gospodarcze obciąża ich koszty.

WSA nie potwierdził tego stanowiska. Oddalając skargę spółki, odniósł się m.in. do art. 16 ust. 1 pkt. 9 ustawy o CIT. Zgodnie z nim nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika. Kosztem są jednak dwa rodzaje wydatków. Jednym z nich są podstawowe odpisy i wpłaty na te fundusze, jeżeli obowiązek lub możliwość ich tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy. Zdaniem sądu fiskus ma rację, że z ustawy o rehabilitacji nie wynika, iż same odpisy i wpłaty na ZFRON mogą obciążać koszty działalności.

Naczelny Sąd Administracyjny (sygnatura akt: FSK 1988-1989/11) oddalił skargę, zauważył, że ustawodawca pozwolił – w drodze wyjątku – na zaliczenie w koszty kwot przekazywanych na podstawowe fundusze tworzone na podstawie odrębnych ustaw.

Ustawa o rachunkowości nie ma w tym przypadku znaczenia. Określonych w niej obowiązków nie można bezpośrednio przełożyć np. na ustawę o CIT. Jak wyjaśnił sędzia NSA Maciej Jaśniewicz, prawo bilansowe nie upoważnia bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów. Umocowania do zaliczenia do nich wydatków na ZFRON NSA nie dopatrzył się też w ustawie o rehabilitacji. Wyroki są prawomocne.