Podwyższenie kapitału ujmuje się po rejestracji w KRS

Dziennik Gazeta Prawna (2014-01-20), autor: Katarzyna Trzpioła , oprac.: GR

sty 20, 2014

Jeżeli zarejestrowanie nastąpiło już w 2014 roku, to w bilansie za 2013 rok pokazujemy nie wyższą, ale wcześniejszą wartość funduszu zakładowego. Ten fakt należy opisać w informacji dodatkowej – czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.

Kapitał zakładowy spółek kapitałowych wykazuje się bilansie w wysokości określonej w umowie lub statucie i wpisanej w rejestrze sądowym. Tak wskazują przepisy ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Oznacza to, że jeśli podwyższenie kapitału nie zostało na dzień bilansowy jeszcze zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym, to w bilansie należy pokazać niższą, dotychczasową wartość kapitału podstawowego. Natomiast wartość podwyższenia trzeba ująć w innej pozycji kapitałów, np. w kapitale rezerwowym w pasywach bilansu w pozycji A.VI „Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe”.

Przypomnieć trzeba, iż na dzień bilansowy kapitały własne wycenia się w wartości nominalnej, z wyjątkiem udziałów (akcji) własnych, wycenianych według cen nabycia (art. 28 ust. 1 pkt. 9a i 10 ustawy o rachunkowości). Podwyższenie kapitału zakładowego spółki z o.o. następuje z chwilą wpisania do rejestru sądowego. Zasada ta wynika wprost z art. 262 par. 4 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych.

Podwyższenie kapitału w spółce z o.o. może być dokonane w drodze zmiany umowy spółki bądź na podstawie jej dotychczasowych postanowień.

Podwyższenie w ramach zmiany umowy spółki łączy się m.in. z koniecznością zaprotokołowania uchwały w tej sprawie przez notariusza i z zapłatą taksy notarialnej. Do podjęcia tej uchwały wymagana jest co najmniej większość 2/3 głosów (art. 246 k.s.h). Oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału/ów lub podwyższeniu wartości istniejącego udziału/ów wymaga formy aktu notarialnego (art. 258 par. 2 k.s.h.).

Wcześniejsze postanowienia W przypadku podwyższenia na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki mamy do czynienia z uproszczonym trybem podwyższenia.

Zwiększenie kapitału zakładowego w spółce z o.o. bez zmiany jej umowy jest możliwe, o ile spełnione zostaną następujące warunki:

– umowa spółki przewiduje maksymalną wysokość podwyższenia i jego termin,

– wspólnicy podejmą stosowną uchwałę,

– środki na pokrycie podwyższenia nie pochodzą z zysku spółki,

– wkłady na podwyższony kapitał zostaną wniesione wyłącznie w pieniądzu oraz

– zmiany będą zarejestrowane w KRS.

Kapitał zakładowy spółki z o.o. może być podwyższony w drodze wniesienia przez wspólników wkładów pieniężnych lub aportu albo ze środków spółki.

Jeśli podwyższenie następuje poprzez wniesienie wkładów pieniężnych lub niepieniężnych, to ujęcie w księgach rachunkowych tego zdarzenia przebiegać będzie w sposób analogiczny jak przy tworzeniu kapitału zakładowego.

Uchwałą wspólników o zmianie umowy spółki można podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku. Mówi o tym art. 260 par. 1 k.s.h.

W przypadku podwyższenia kapitału zakładowego spółki z o.o. ze środków własnych wspólnicy osiągają przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt. 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz w art. 24 ust. 5 pkt. 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym spółka z o.o. ma obowiązek, jako płatnik, od uzyskanego przez jej wspólników dochodu (przychodu) pobrać zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19 proc. w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego o dokonaniu wpisu o podwyższeniu kapitału zakładowego (art. 26 ust. 2 ustawy o CIT oraz art. 41 ust. 5 ustawy o PIT).

Zaznaczyć należy, iż w przypadku wspólników niemających siedziby lub zarządu albo miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółka może nie pobrać tego podatku lub pobrać go w niższej wysokości, jeżeli tak wynika z postanowień odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Polska, a spółka uzyska od podatnika certyfikat rezydencji.

Dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na kapitał zakładowy z kapitału rezerwowego może zostać zwolniony z podatku dochodowego, gdy zostaną spełnione łącznie warunki, o których mowa w art. 22 ust. 4 i art. 22 ust. 4a i 4d ustawy o CIT.

Warto jeszcze zaznaczyć, że podwyższenie kapitału zakładowego spółki z o.o. z wkładów lub ze środków spółki na gruncie ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych  traktowane jest jako zmiana umowy spółki. Obowiązek podatkowy powstanie z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki z o.o. Mimo że podwyższenie jest skuteczne dopiero od chwili rejestracji w KRS, to termin na zapłatę PCC biegnie już od momentu podjęcia uchwały w tej sprawie. Jeżeli natomiast podwyższenie kapitału spółki nie zostanie zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż określona w uchwale, wówczas podatek podlega zwrotowi odpowiednio w całości albo w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym od podwyższenia kapitału ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 13 stycznia 2014.