Rodzaj pracy we właściwym wykazie, dziale i pozycji

Rzeczpospolita (2015-07-03), autor: Zygmunt Łobejko , oprac.: GR

lip 6, 2015
Do kogo ma się zwrócić pracodawca o rozstrzygnięcie, które zarządzenie resortowe stosuje się do pracowników jego zakładu zatrudnionych w szczególnych warunkach? Gminna firma gospodarki komunalnej od początku bazuje na zarządzeniu nr 9 ministra administracji, gospodarki terenowej I ochrony środowiska z 1 lipca 1983 r. Ma jednak wątpliwości, gdyż obowiązuje jeszcze zarządzenie nr 16 ministra rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej, gdzie w dziale IX wymienia się pracę w gospodarce komunalnej i podaje szczegółowy wykaz stanowisk. Skąd pracodawca ma wiedzieć, pod jaki resort podlega? Kto udzieli wiążącej informacji w tej sprawie? – pyta czytelnik Rzeczpospolitej
 
Jak odpowiada dziennik „Rz” – o rozstrzygnięcie, które zarządzenie resortowe zawierające wykaz pracy w szczególnych warunkach stosuje się do pracowników zakładu pracujących w takich warunkach, pracodawca powinien zwrócić się do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej lub do ZUS.
Postępowanie ustalające, czy osoba zainteresowana spełnia warunki do nabycia świadczeń z ubezpieczeń społecznych (jak również udzielanie porad w tych sprawach), należy do kompetencji jednostek organizacyjnych ZUS. Przesądzają o tym art. 115 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 748) oraz art. 68 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 121).
Potwierdzając w świadectwie pracy (zaświadczeniu) okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach (na określonym stanowisku), pracodawcy powinni powoływać się na taki rodzaj pracy, który wymienia odpowiedni wykaz, dział i pozycja rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 ze zm., dalej rozporządzenie RM).
Taki zakres informacji wymagany jest wyłącznie dla tych zakładów, które nigdy nie stosowały resortowych wykazów prac w szczególnych warunkach. U pracodawców, którzy mieli resortowe wykazy, w wydawanym przez nich świadectwie pracy trzeba zarówno powołać rodzaj aktywności realizowanej w szczególnych warunkach – ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia RM – jak i określić stanowisko pracy wymienione w wykazie, dziale, pozycji odpowiedniego resortowego zarządzenia.
W przypadkach, do których odnoszą się zarządzenia resortowe, należy je powołać w świadectwie pracy. Jeżeli w świadectwie wykazano okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, ale nie ma w nim wymaganych szczegółowych informacji, ZUS przeprowadza postępowanie wyjaśniające.
Jeśli zakład zlikwidowano, ustalenie okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach nastąpi wyłącznie na podstawie kopii istniejących dokumentów (potwierdzonych za zgodność z oryginałem), wydanych przez archiwum lub innego przechowawcę. Archiwum przechowujące dokumentację pracowniczą może wydać tylko uwierzytelnioną kopię istniejącego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Nie jest natomiast uprawnione do stwierdzania takich faktów i tworzenia nowych dokumentów. Jako środki dowodowe dopuszczalne są też kserokopie dokumentów potwierdzające okresy realizacji pracy w szczególnych warunkach, sporządzone na podstawie posiadanej pracowniczej dokumentacji osobowej, jeśli dzięki nim można ustalić taki okres.
Gdyby się okazało, że nie ma odpowiednich dokumentów lub te złożone zawierają nieścisłości albo budzą jakiekolwiek wątpliwości, ZUS ma prawo wydać decyzję odmowną. W takiej sytuacji zainteresowani mogą dochodzić swoich praw w sądowym postępowaniu odwoławczym.

Więcej w Rzeczpospolitej z 3 lipca 2015 r.