Opiekunowie słabo się aktywizują

Dziennik Gazeta Prawna (2018-08-21), autor: Michalina Topolewska , oprac.: GR

sie 22, 2018
Gminy przyznały w ubiegłym roku ponad 4,1 tys. świadczeń rodzicom nieuleczalnie chorych i upośledzonych dzieci. Tylko 125 osób skorzystało z usług urzędów pracy – donosi Dziennik Gazeta Prawna.
 
Tak wynika z danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zamieszczonych w odpowiedzi na interpelację poseł Kornelii Wróblewskiej. Zdaniem ekspertów aktywizacja zawodowa opiekunów jest jednym z najsłabszych elementów rządowego programu „Za życiem”. Mają też wątpliwości, czy nowe uprawnienia znacząco wpłynęły na sytuację rodzin z niepełnosprawnymi dziećmi. Wciąż korzysta z nich niewiele osób.
Co do zasady bezrobotni opiekunowie osoby niepełnosprawnej mogą skorzystać z różnych form pomocy ułatwiających podjęcie pracy. Wśród nich jest m.in. dofinansowanie podjęcia działalności gospodarczej na preferencyjnych warunkach, poradnictwo zawodowe, uczestnictwo w stażu, szkoleniu. W ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1265) przewidziane są również zachęty dla pracodawców, którzy zatrudnią takie osoby (refundacja części wynagrodzenia). Okazuje się jednak, że na razie nie cieszą się one dużym zainteresowaniem.
– Samo wprowadzenie wsparcia w zakresie aktywizacji zawodowej jest krokiem w dobrym kierunku, jednak konstrukcja tych uprawnień sprawia, że niewiele osób może z nich faktycznie skorzystać – mówi dr Rafał Bakalarczyk z Uniwersytetu Warszawskiego.
A to dlatego, że pośredniak nie może zastosować instrumentów wsparcia wobec opiekunów, którzy są uprawnieni do jednego ze świadczeń za opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, czyli świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna. Ich otrzymywania nie można bowiem łączyć z żadną formą zatrudnienia czy działalności zarobkowej. W efekcie wielu, stojąc przed wyborem: świadczenie albo praca, pozostaje przy tym pierwszym.
Ważną częścią programu „Za życiem” jest pomoc zapewniana przez asystenta rodziny. Pierwotnie takie osoby zajmowały się wyłącznie rodzinami niewydolnymi wychowawczo. Od początku 2017 r. do ich zadań dodano koordynowanie wsparcia dla kobiet w ciąży oraz rodzin z niepełnosprawnym potomkiem. Rolą asystenta jest m.in. informowanie o dostępnych świadczeniach i pomocy psychologicznej oraz wsparcie w załatwianiu urzędowych spraw. Statystyki MRPiPS za ubiegły rok pokazują, że łącznie opieką asystenta objęto 39,3 tys. rodzin. Wśród nich było zaś 1,3 tys., którym udzielono porad w ramach programu „Za życiem” (w tym 220 rodzin z kobietą w zagrożonej ciąży).
Rodziny, w których urodziło się niepełnosprawne dziecko, poza wsparciem asystenta mogą też ubiegać się o przyznanie jednorazowej zapomogi w wysokości 4 tys. zł. Przysługuje ona niezależnie od dochodów, a warunkiem jej uzyskania jest posiadanie zaświadczenia o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu lub nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu dziecka, które powstały w prenatalnym okresie jego rozwoju albo w czasie porodu (wystawionego przez odpowiedniego lekarza specjalistę). W 2017 r. gminy przyznały 4129 takich świadczeń, a ich wypłata kosztowała budżet państwa 16,5 mln zł.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 21 sierpnia 2018 r.