Pobieram rentę wypadkową oraz połowę emerytury. Rozpoczęłam także prowadzenie działalności gospodarczej, ale w pierwszym miesiącu koszty przekroczyły przychód. Zawiadomiłam o tym ZUS dopiero po upływie tego miesiąca. Czy będę musiała zwrócić jedno ze świadczeń? – pyta czytelniczka Dziennika Gazety Prawnej.
Jak odpowiada ekspertka współpracująca z DGP – zgodnie z ogólnymi przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie – w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Za nienależnie pobrane świadczenie uważa się świadczenie:
• wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do nich albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca była pouczona o braku prawa do ich pobierania;
• przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.
Jak podkreślił Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 18 marca 2014 r., sygn. akt III AUa 1131/13, art. 84 ust. 11 ustawy systemowej nie wyznacza okresu, za który można żądać odsetek, a jedynie statuuje zasadę, zgodnie z którą powiadomienie organu rentowego o okolicznościach powodujących ustanie prawa do świadczenia albo wstrzymanie wypłaty powoduje obowiązek zwrotu świadczenia bez odsetek za zwłokę.
Jak wynika z art. 26 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego oraz do emerytury na podstawie odrębnych przepisów zależnie od jej wyboru wypłaca się:
1) przysługującą rentę powiększoną o połowę emerytury, albo
2) emeryturę powiększoną o połowę renty.
Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli osoba uprawniona osiąga przychód powodujący zawieszenie prawa do świadczeń lub zmniejszenie ich wysokości określony w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, niezależnie od wysokości tego przychodu. Nie ma więc znaczenia, jak wysoki przychód osiągnęła osoba, która pobiera podwójne świadczenie. W tym przypadku prowadząca działalność nie osiągnęła co prawda dochodu, ale tylko z powodu wysokich kosztów. Osiągnęła przychód, musi więc zwrócić jedno ze świadczeń.
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 24 września 2020 r.