Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika

Rzeczpospolita (2010-02-26), autor: Grażyna Ordak , oprac.: GR

lut 28, 2010

Zgodnie z  art. 55. § 1.  Kodeksu pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe – czytamy w Rzeczpospolitej.

§ 1. Pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.

§ 2. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Przepis art. 52 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 3. Rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn określonych w § 1 i l1 pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.

Jak komentuje ekspert „Rz”, umowę o pracę bez wypowiedzenia może rozwiązać pracownik, gdy:

– Lekarz wyda orzeczenie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie, a pracodawca nie przeniesie go we wskazanym w tym orzeczeniu terminie do innej pracy.

– Pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec niego.

Naruszenie obowiązków przez pracodawcę występuje w sytuacjach wskazanych m.in. w art. 94 k.p. Nie wszystkie jednak są podstawowe. Za takie uznaje się te dotyczące:

– zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy,

– zatrudniania pracowników za wynagrodzeniem,

– przestrzegania zasad równego traktowania pracowników i niestosowania dyskryminacji,

– poszanowania godności i innych dóbr osobistych pracownika.

Pracownik musi na piśmie złożyć swoje oświadczenie dotyczące rozwiązania angażu bez wypowiedzenia w obu wypadkach podając w nim przyczynę uzasadniającą. Z decyzją nie może zwlekać dłużej niż miesiąc od uzyskania wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Decyzja pracownika pociąga to za sobą takie skutki, jak wypowiedzenie złożone przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Oznacza to, że pracodawca w świadectwie pracy wskazuje ten tryb i podwładnemu wypłaca odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli miał umowę na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, to w wysokości wynagrodzenia za dwa tygodnie. Jeśli odmówi, pracownikowi przysługuje roszczenie do sądu pracy.

Odszkodowanie z art. 55 § 1 k.p. nie wchodzi do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jest także zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Nie odnosi się to jednak do odszkodowań przyjętych na podstawie umów i ugod innych niż sądowe. Od tych trzeba zapłacić podatek dochodowy.

Więcej w Rzeczpospolitej z 26 lutego 2010 r.