Na pokrycie jakich wydatków z zfron może liczyć niepełnosprawny pracownik

Rzeczpospolita (2010-08-04), autor: Ewa Budkowska , oprac.: GR

sie 4, 2010

Jak czytamy w Rzeczpospolitej, podział środków zgromadzonych na zakładowym funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, tworzonym przez zakłady pracy chronionej jest następujący:

– pula ogólna, tzw. duży zfron – maksymalnie 75 proc. środków zfron,

– środki przeznaczone na pomoc indywidualną – co najmniej 10 proc. środków zfron,

– środki przeznaczone na indywidualne programy rehabilitacji (IPR) – co najmniej 15 proc. środków zfron.

Rodzaj wydatków finansowanych z „dużego” zfron decyduje o tym, czy zostanie zaliczony do pomocy de minimis. Można je podzielić na dwie kategorie.


Wydatki zawsze kwalifikowane jako pomoc de minimis

Z dużego zfron można sfinansować wyposażenie stanowiska pracy oraz przystosowanie jego otoczenia do potrzeb niepełnosprawnego pracownika. Pozwala na to § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia o zfron. Użycie w tym przepisie spójnika „oraz” oznacza, że pracodawca organizując stanowisko pracy niepełnosprawnemu musi jednocześnie przystosować to wyposażenie do jego potrzeb. Obowiązek ten nie istnieje wówczas, gdy niepełnosprawność nie wymaga takiego przystosowania.

Katalog wydatków możliwych do sfinansowania w ramach wyposażenia stanowiska pracy ma charakter otwarty, przykładowy, o czym świadczy użycie w przepisie zwrotu w „szczególności”. Oznacza to, że na podstawie tej regulacji pracodawcy mogą refundować wszelkie koszty związane z wyposażeniem stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej.

Wprowadzanie nowoczesnych technologii i prototypowych wzorów oraz programów organizacyjnych proporcjonalnie do liczby zatrudnionych osób niepełnosprawnych w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy to kolejna grupa wydatków, która może być pokrywana z dużego zfron.

Z dużego zfron mogą być też pokrywane koszty tworzenia, modernizacji, remontu, budowy, rozbudowy i utrzymania bazy:

– rehabilitacyjnej, w szczególności przychodni, gabinetów fizjoterapii,

– socjalnej, w szczególności internatów, hoteli, stołówek,

– wypoczynkowej.

Gdy z bazy oprócz osób niepełnosprawnych korzystają również osoby pełnosprawne, to zyski z tego tytułu wpływają na rachunek bankowy zfron.

Są jeszcze dwa rodzaje wydatków, które mogą być finansowane z dużego zfron i są jednocześnie zaliczane do pomocy de minimis. Chodzi o

– dodatkowe wynagrodzenie pracowników za znajomość i posługiwanie się językiem migowym oraz wynagrodzenie lektorów dla pracowników niewidomych oraz

– zakup samochodów wyłącznie do przewozu osób niepełnosprawnych, w szczególności mających trudności w korzystaniu z publicznych środków transportu.

Wydatki z „dużego” zfron, które są objęte regułą de minimis, jeśli stanowią przysporzenie korzyści dla pracodawcy.

Na finansowanie podstawowej i specjalistycznej opieki medycznej, poradnictwa i usług rehabilitacyjnych pozwala § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia o zfron. Dzięki temu przepisowi pracodawca ma prawo pokryć koszty:

– wynagrodzenia lekarza, pielęgniarki, rehabilitanta,

– wyposażenia i utrzymania gabinetu lekarskiego czy pielęgniarskiego,

– wyposażenia apteczki

Wszystkie objęte są regułą de minimis.

Pracodawca może refundować koszty dojazdu niepełnosprawnych pracowników do pracy i z pracy, gdy sam organizuje transport. Zatem używa do tego celu albo własnego środka transportu, albo go wynajmuje. W tym drugim przypadku może zawrzeć umowę na dowóz z dowolnym przewoźnikiem.

Zdaniem BON, pracodawca może finansować koszty wynagrodzenia kierowcy (objęte są regułą de niinimis). Ma także prawo refundować zakup paliwa lub naprawę samochodu (koszty te nie stanowią pomocy de minimis). Wolno mu także sfinansować niepełnosprawnym pracownikom zakup imiennych biletów miesięcznych.

Są jeszcze trzy grupy wydatków, które mogą być finansowane z dużego zfron i zaliczone do pomocy de minimis, jeśli przysporzą pracodawcy korzyści:

1) organizacja turnusów rehabilitacyjnych i usprawniających,

2) działalność sportowa, rekreacyjna i turystyczna,

3) wspólne działania pracodawców prowadzących zakłady z zakresu rehabilitacji zawodowej, społecznej, leczniczej osób niepełnosprawnych.

Lista wydatków z pomocy indywidualnej, udzielanej na wniosek osoby jest ograniczona.

Katalog wydatków w ramach pomocy indywidualnej ma bowiem charakter zamknięty i jest zamieszczony w § z ust. 1 pkt 11 rozporządzenia o zfron.

Pracodawca może refundować niepełnosprawnemu pracownikowi zakup wszelkich leków, a nie tylko tych, które są związane z jego niepełnosprawnością.

Pomoc indywidualna to także zakup i naprawa indywidualnego sprzętu rehabilitacyjnego, wyrobów medycznych, w tym przedmiotów ortopedycznych, oraz środków pomocniczych, urządzeń i narzędzi technicznych, środków transportu niezbędnych w rehabilitacji i ułatwiających wykonywanie czynności życiowych. Ale aby sfinansował je pracodawca, muszą być one niezbędne w rehabilitacji i mają ułatwić wykonywanie czynności życiowych

Adaptacja i wyposażenie mieszkań, budynków mieszkalnych i obiektów zamieszkałych lub przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności – to także opcja pomocy indywidualnej, która może być sfinansowana z zfron. Pracodawcy nie wolno pokryć kosztów prac remontowych, a jedynie prace adaptacyjne umożliwiające samodzielne funkcjonowanie osoby niepełnosprawnej w mieszkaniu.

Rozporządzenie w sprawie zfron nie wskazuje formy, w jakiej powinien odbywać się zwrot kosztów ryczałtu za używany własny pojazd mechaniczny do celów pozasłużbowych. Dobrym rozwiązaniem będzie rozliczanie tych kosztów w formie ryczałtu w dowolnie wybranym okresie rozliczeniowym.

Niepełnosprawny, który ma trudności w korzystaniu z publicznych środków transportu, może zawnioskować do pracodawcy o zapewnienie dojazdów do pracy i z pracy. Dobrze byłoby aby niepełnosprawny pracownik miał zaświadczenie lekarskie, z którego będzie wynikać, że ma trudności w korzystaniu z publicznych środków transportu.

Katalog możliwych do sfinansowania wydatków w ramach indywidualnych programów rehabilitacji ma charakter otwarty.

Warunek jest jeden: konkretny wydatek musi spowodować zmniejszenie ograniczeń zawodowych pracownika. O tym, czy ten wymóg jest spełniony, rozstrzyga komisja rehabilitacyjna, która opracowując ipr, dokonuje oceny sytuacji zawodowej niepełnosprawnego pracownika.

Wynagrodzenia pracownika sprawującego opiekę nad uczestnikiem programu rehabilitacji i członków komisji rehabilitacyjnej mogą być sfinansowane ze środków zfron. Ten wydatek stanowi pomoc de minimis. Dlatego że pracodawca uzyskuje korzyść polegającą na tym, że wypłaca je z konta zfron, a nie z konta obrotowego.

To samo dotyczy pokrycia kosztów dostosowania miejsca pracy i stanowiska pracy (również jego utworzenia) do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności

Więcej w Rzeczpospolitej z 4 sierpnia 2010 r.