Komu wypłacić zasiłek chorobowy za 12 dni stycznia 2013 r. po śmierci pracownicy i komu wysłać jej PIT (jesteśmy płatnikiem zasiłków)? Oprócz zasiłku musimy też wypłacić należny ekwiwalent za urlop wypoczynkowy niewykorzystany przez zmarłą i odprawę pośmiertną. Najbliższymi członkami rodziny kobiety jest jej mąż oraz niepełnoletnia, 16-letnia córka. Komu w tej sytuacji należy wypłacić wskazane należności – czy w całości mężowi, czy też po 50 proc. córce i mężowi zmarłej? Jak należy opodatkować wszystkie te świadczenia? Czy naliczać jakiekolwiek koszty uzyskania przychodu i w jakiej rubryce PIT-11 je wykazać? – pyta czytelniczka Rzeczpospolitej.

Do świadczeń ze stosunku pracy po śmierci pracownika zawsze uprawnienie nabywa małżonek zmarłego. Pozostali członkowie rodziny mogą je otrzymać tylko wówczas, gdy spełniają warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej (art. 631 § 2 k.p.). Do praw majątkowych ze stosunku pracy zalicza się wszystkie niewypłacone należności zmarłego pracownika.

Oprócz praw majątkowych ze stosunku pracy i zasiłku członkowi lub członkom rodziny zmarłej pracownicy pracodawca powinien wypłacić odprawę pośmiertną (art. 93 k.p.). Jej wysokość zależy od okresu, jakie zmarły przepracował u danego pracodawcy.

Należności przysługujące zmarłemu, które pracodawca wypłaca jego rodzinie, stanowią przychód tych osób, o którym mowa w art. 18 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm., dalej updof).

W sytuacji opisanej w pytaniu opodatkowanym przychodem będzie zasiłek chorobowy oraz ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. To od tych świadczeń firma musi naliczyć i pobrać zaliczkę na podatek.
Od przychodu osiągniętego przez członka rodziny nalicza i pobiera zaliczkę w wysokości 18 proc. (bez stosowania kosztów uzyskania przychodów). Pracodawca nie powinien natomiast pobierać zaliczki od odprawy pośmiertnej. Nie stanowi ona podstawy naliczenia podatku, ponieważ jest przychodem zwolnionym z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 7 updof.

Ponieważ z opisanej sytuacji wynika, że są dwie osoby uprawnione do otrzymania należności po zmarłej pracownicy, każdej z nich przysługuje świadczenie w równej części. Podstawą opodatkowania u każdej z tych osób będzie kwota należnego jej udziału, czyli 50 proc. wypłaconych należności.
W Updof nie ma przepisów, które uzależniałyby powstanie przychodu u podatnika od jego wieku. Jeżeli uprawnionym jest nieletni, to na gruncie regulacji podatkowych należy go uznać za podatnika. Nie ma znaczenia, czy to jemu faktycznie zostaną wypłacone pieniądze, czy też trafią do rąk jego przedstawiciela (w tym wypadku ojca). Oznacza to, że należności otrzymane przez małoletnie dzieci po zmarłym rodzicu są ich dochodami, a płatnik powinien im sporządzić imienne informacje PIT-11.

Płatnik powinien zatem wystawić dwie informacje PIT-11 – jedną współmałżonkowi zmarłej pracownicy, a drugą jej córce. Przychody z praw majątkowych należy wykazać w informacji PIT 11 w bloku E „Dochody podatnika, pobrane zaliczki oraz pobrane składki” w rubryce 8 „Prawa autorskie i inne prawa, o których mowa w art. 18 ustawy”.

Podatkowe rozliczenie przychodów uzyskanych przez osobę małoletnią następuje na takich samych zasadach jak u osób pełnoletnich. Jak stanowi art. 7 ust. 1 updof, dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że nie mają oni prawa pobierać pożytków ze źródeł przychodów dzieci. Zatem rodzic ma obowiązek doliczyć do swoich dochodów również te uzyskane przez małoletnie dziecko z wyjątkiem pieniędzy uzyskanych z pracy, stypendiów oraz z dochodów przedmiotów oddanych dziecku do swobodnego użytku.

Ponieważ córka zmarłej pracownicy jest osobą nieletnią, to jej ojciec powinien przez nią uzyskane przychody doliczyć do swoich w zeznaniu podatkowym rocznym. Jeżeli mąż zmarłej pracownicy będzie wówczas składał np. PIT-37, to przychód z praw majątkowych uzyskany przez siebie powinien zsumować z tym uzyskanym przez małoletnią córkę i wykazać go w bloku C „Dochody/straty ze źródeł przychodów”, w rubryce 4 „Prawa autorskie i inne prawa o których mowa w art. 18 ustawy”. Ponadto do urzędu skarbowego wraz z PIT-37 powinien przekazać informację PIT-M „Informacja o dochodach małoletnich dzieci, podlegających łącznemu opodatkowaniu z dochodami rodziców w roku podatkowym”.

Świadczenia po zmarłym pracowniku nie podlegają oskładkowaniu, ponieważ nie są przychodem ze stosunku pracy.

Więcej w Rzeczpospolitej z 4 lutego 2013 r.