To skutek wzrostu przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia za pracę, a także podwyższenia płacy minimalnej. Ostatni raz płatnicy wykazywali stare podstawy, z poprzedniego roku w dokumentach za grudzień, składanych do 15 stycznia.

Do 15 stycznia 2015 r. płatnicy musieli przesłać do ZUS dokumenty rozliczeniowe za grudzień 2014 r. W nich za osoby korzystające z urlopów wychowawczych należało jeszcze naliczyć i wykazać składki, odnosząc się do podstawy odpowiadającej progowym kwotom ustanowionym na 2014 r., tj. maksymalnej w wysokości 2247,60 zł lub minimalnej -1260 zł.

Dopiero w raportach rozliczeniowych za styczeń, z terminem przesłania do ZUS do 15 lutego 2015 r., składki należy obliczyć według nowych wskaźników wynagrodzeniowych.

Wyznaczając właściwą podstawę wymiaru składek emerytalnej i rentowej dla osoby na wychowawczym, płatnik powinien obliczyć jej przeciętne miesięczne wynagrodzenie, aby porównać je z podstawą ustawową. Chodzi o przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone przez płatnika, który udzielił wolnego, za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy. Przy czym wynagrodzenie wypłacone za konkretny miesiąc nie musi się równać podstawie wymiaru składek za ten miesiąc.

Ustalając wynagrodzenie pracownika, należy się kierować zasadami stosowanymi przy wyznaczaniu podstawy wymiaru zasiłków, ale z pewnymi wyjątkami:

• nie pomniejsza się wynagrodzenia o część składek społecznych finansowanych przez pracownika (13,71 proc.),

• zmiana wymiaru czasu pracy nie wpływa na sposób ustalania przeciętnego wynagrodzenia za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy; do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmuje się więc zarówno wynagrodzenie sprzed, jak i po zmianie wymiaru czasu pracy,

• przy ustalaniu przeciętnego wynagrodzenia za 12 miesięcy kalendarzowych uwzględnia się wszystkie składniki przychodu uzyskiwane ze stosunku pracy, które nie zostały wyłączone z podstawy wymiaru składki chorobowej pracownika; oznacza to, że przyjmuje się też składniki niepomniejszane za okresy pobierania zasiłków (nagrody, premie, dodatki funkcyjne, stażowe itp.),

• gdy w trakcie urlopu wychowawczego wygaśnie prawo do danego składnika wynagrodzenia, uwzględnionego w przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu, przysługującego w myśl umowy o pracę do określonego terminu (np. dodatek do wynagrodzenia), albo gdy pracodawca przestanie go wypłacać, nie trzeba ponownie ustalać podstawy składek z urlopu wychowawczego; nie ma też znaczenia to, czy składnik wynagrodzenia został włączony w całości lub w części do innego lub zamieniony na inny składnik.

Przeciętne wynagrodzenie ustala się z 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu wychowawczego. Średnie pobory ustala się przez podzielenie sumy wynagrodzenia osiągniętego przez pracownika przez liczbę miesięcy, za które to wynagrodzenie przysługiwało. Gdy pracownik rozpoczął urlop wychowawczy przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych zatrudnienia, przyjmuje się wynagrodzenie uzyskane u płatnika składek za pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia.

Zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy ma gwarantowane prawo do minimalnego wynagrodzenia. U niego podstawa wymiaru składek z racji urlopu wychowawczego nie może być niższa, niż wynosi aktualne minimalne wynagrodzenie. Dlatego od 1 stycznia 2015 r. podstawa ta nie może spaść poniżej 1750 zł lub 1400 zł w pierwszym roku pracy.

Natomiast u zatrudnionych w niepełnym wymiarze, którzy w umowie o pracę mają ustalone minimalne wynagrodzenie zmniejszone proporcjonalnie do tego wymiaru, podstawę składek za pobyt na wychowawczym stanowi odpowiednio obniżona kwota minimalnego wynagrodzenia, ale nie może być niższa niż jego 75 proc.

Gdy pracownik rozpoczął/zakończył urlop wychowawczy w trakcie miesiąca lub gdy tylko przez jego część spełniał warunki objęcia ubezpieczeniami z urlopu wychowawczego, proporcjonalnie obniża się podstawę składek emerytalnej i rentowej. Kwotę odpowiadającą 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia lub 75 proc. minimalnej płacy albo faktyczne wynagrodzenie za pracę, które jest niższe od pierwszej kwoty granicznej lub wyższe od tej drugiej, dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnoży przez liczbę dni, w których osoba była ubezpieczona z tego tytułu.

Więcej w Rzeczpospolitej z 22 stycznia 2015 r.