Nie można wymagać od wnioskującego o świadczenia, aby udzielił informacji o wysokości dochodów małżonka, z którym od kilku lat nie utrzymuje kontaktu – czytamy w Dzienniku Gazecie Prawnej.
Mąż opuścił żonę oraz dziecko (rozwód orzeczono trzy lata po tym fakcie). Od czasu rozstania matka wraz z synem mieszkała na terenie Polski. W związku z trudną sytuacją finansową złożyła wniosek o przyznanie świadczenia rodzinnego i dodatków do zasiłku rodzinnego. Pomoc ta została jej wypłacona. Ale po kilku miesiącach prezydent miasta uchylił swoją decyzję dotyczącą świadczeń i przekazał sprawę wojewodzie. Wskazał, że ze względu na międzynarodowy charakter sprawy zaistniała potrzeba zastosowania rozporządzenia WE nr 883/2004 – w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. L 166 z 30 kwietnia 2004 r.) przy czym nie uzasadnił jednoznacznie, jakie okoliczności za tym przemawiają.
Wojewoda pozostawił wniosek kobiety bez rozpoznania. W uzasadnieniu wskazał, że nie uzupełniła ona braków formalnych. A ze względu na wcześniejsze uchylenie decyzji przez prezydenta miasta wypłacone kwoty należy uznać za nienależne i wezwać do ich zwrotu wraz z odsetkami.
Matka odwołała się od tej decyzji. Wskazała, że przedłożyła wszystkie dokumenty do których miała dostęp. Wyjątkiem były te, poświadczające dochody jej męża. Zainteresowana podkreśliła, że nie ma z nim kontaktu i nie wie, gdzie małżonek przebywa. Dlatego nie może udzielić informacji o uzyskiwanych przez niego dochodach (tym bardziej że wojewoda nie wskazał, o jaki dokument potwierdzający dokładnie mu chodzi).
Samorządowe kolegium odwoławcze utrzymało jednak decyzję w mocy. Wskazało, że prezydent uchylił swoje rozstrzygnięcie, a wojewoda pozostawił wniosek bez rozpoznania. Zatem świadczenia bez wątpienia były wypłacone nienależnie i należy je zwrócić. Odnosząc się zaś do trudnej sytuacji finansowej kobiety, wskazał, że istnieje możliwość odroczenia płatności lub rozłożenia jej na raty. Kobieta złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie (wyrok z 6 sierpnia 2020 r. sygn. akt III SA/Kr 1176/19), który uchylił zarówno decyzję wojewody, jak i SKO. W uzasadnieniu wskazał, że uznanie świadczenia za nienależne było przedwczesne. Co więcej, nie wiadomo, na jakiej podstawie organy uznały, iż mają w ogóle do czynienia z koniecznością koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Tymczasem muszą one dokładnie uargumentować podjętą decyzję – zarówno stronom, jak i organom wyższego rzędu. Wynika to z art. 11 k.p.a. (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256 ze zm.).
Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 20 sierpnia 2020 r.