Każdy pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Jako jego podstawowe uprawnienie ma służyć wypoczynkowi i regeneracji sił fizycznych i psychicznych. Gwarantuje mu to Konstytucja RP. Urlop wypoczynkowy ma być nieprzerwany, płatny i udzielany co roku. Zasada nieprzerwanego urlopu nakłada na pracodawcę obowiązek udzielenia go w całości. O podział wakacji może wystąpić jedynie pracownik.
Pozycję urlopu wypoczynkowego jako szczególnego okresu ochronnego dla korzystającego z wakacji pracownika ustanawia art. 41 kp. Zakazuje on bowiem wypowiadania przez pracodawcę angaży obejmujących zarówno czas urlopu podwładnego, jak i innej usprawiedliwionej jego nieobecności w pracy, o ile nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Zakaz ten dotyczy zarówno wręczania w tym czasie przez szefa wypowiedzeń definitywnych, jak i zmieniających.
Za czas wypoczynku zatrudniony ma dostać wynagrodzenie, jakie otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował. Urlop wypoczynkowy jest świadczeniem majątkowym, które polega na zwolnieniu pracownika z obowiązku wykonywania pracy w celu wypoczynku przy jednoczesnym zapewnieniu mu za ten czas wynagrodzenia urlopowego. Zatrudniony powinien wykorzystać urlop w naturze w tym roku kalendarzowym, kiedy nabył do niego prawo. Wymiar urlopu wynosi:
1) 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
2) 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika – niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
W zakładowych regulacjach pracodawcy wolno nadać załodze dodatkowe uprawnienia urlopowe. Na ogól ustala to regulamin pracy lub układ zbiorowy pracy. Niektórym jednak zatrudnionym takie szczególne przywileje, np. dodatkowe urlopy albo urlopy w zwiększonym wymiarze z powodu stanu zdrowia (niepełnosprawni, inwalidzi wojenni), prowadzona wcześniej działalność (kombatanci, ofiary represji) albo rodzaj zatrudnienia (sędziowie, nauczyciele i inni), przysługują na podstawie odrębnych przepisów ustawowych. Do kodeksowego wymiaru urlopu szef dolicza dni dodatkowych wakacji.
Więcej w Rzeczpospolitej z 28 maja 2010 r.